İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) tarafından hazırlanan ve bir basın toplantısıyla kamuoyuna açıklanan ‘Yol Haritası’nın içinde dikkat çekilen konulardan biri de yapı denetim hizmetlerindeki keyfi uygulama ve fahiş ücretlerin sektörde büyük sıkıntı yaratması oldu.
Raporda konuyla ilgili olarak şu hususlara dikkat çekildi:
- Yapı denetim ücret artışlarının makul seviyelere alınması. Yapı yaklaşık maliyetinin %1,58+KDV si kadar olan bu tutar oldukça yüksek meblağlara ulaşmıştır. Ayrıca bu oran 3. Sene sonrasında her sene için %5 arttırılmaktadır.
- Elektronik Ortamda Sıralanmasına ve Görevlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslara göre; Madde 7 de yer alan, yapı denetim kuruluşunun elektronik ortamda görevlendirilmesi, elektronik sisteme göre otomatik yapılmaktadır. Bu atama sırasında inşaatın yapıldığı bölgelere uzak bölgelerden de atamalar gerçekleşmektedir.
- Yapı sahibinden veya yapı denetim kuruluşundan kaynaklanan nedenlerle sözleşmenin imzalanmama ve yeni bir atama yapılması neticesinde yeni atama yapılma süresi 30 gün olup bu uzun bir süreçtir. Bu sürecin daha makul bir süreye çekilmesi ile 30 günü sonuna kadar kullanma keyfiyetini de ortadan kalkacaktır. Bu süre zarfında inşaat ilerleyememektedir.
- %60 lık taşıyıcı sistem bölümüne kadar olan hizmet bedeli, imalat m² si üzerinden hesap edilmesi daha uygun olabilir. Bu pursantaj oranı Müteahhit tapu devri için de kullanıldığı için bodrum kat sayıları ve otopark alanları büyük olan kompleks projeler için zemin kat kotuna gelene kadar tapu devrini imkânsız hale getirmektedir. Yeni projelerde aşağıdaki tabloda görüldüğü şekli ile, su basman seviyesine gelene kadar tapu verilememesi finansman açısından Müteahhitleri sıkıntıya sokmaktadır. Bu bakımdan pursantaj tablolarının günümüz gerçeklerine göre tekrar ele alınıp düzenlenmesi esastır.
Ana binanın dışında bina oturma alanının 3 katı alanlı, 6 katlı bodrumu olan gerçek bir projeden örnek aldığımızda, Yapı Müteahhidi toplam 34.878 m2 kaba işin temel hariç ve 17.931 m2’ si olan % 52’ sini tamamladığında ancak %10‘ luk bir satış izni alabildiğini görmekteyiz.
Öneri olarak;
- Uygulamada A sınıfı müteahhitlik firmalarının kendi iç denetimi olduğundan bu firmalar yapı denetim hizmetlerini kendi bünyelerinde verebilirler. Bu sınıftaki müteahhitlerin Yapı denetimden muaf olması ve her türlü raporları ilgili idarelere karşı üstlenmeleri düzenlenebilir. Haliyle bu şekildeki uygulamalarda bu firmaların Bakanlık ilgili birimlerince her aşamada ağır müeyyideler ile denetime tabi olmaları esastır.
- Aynı şekilde A sınıfı müteahhitlik firmaları, alt sınıflardaki müteahhitlik firmalarının da yapı denetim makul bedeller ile yükümlülüğünü üstlenebilmeli.
- 6306 sayılı kanuna tabi olan inşaatlarda yapı denetim harçları için KDV muafiyeti veya mahsuplaşma gibi avantajlar kullanılmalı.
