Günümüzde şehirleşmede en çok kullanılan mimari tipi, dikey mimari olarak adlandırılıyor. Özellikle dünyanın büyük şehirlerinde nüfusların artması ve arazi sıkıntısı dikey mimariyi zorunlu kılıyor. Bu duruma da apartmanlar, rezidanslar, plazalar gibi devasa boyuttaki yapılar yapılarak çözüm üretiliyor.
Dikey mimari ile yapılan binaların deprem durumlarında daha riskli olması, şehrin siluetini bozması, şehir planlamasını zorlaştırması, insanların sosyalleşmesini zorlaştırması, insanları doğal yaşamdan uzaklaştırması gibi birçok dezavantajı bulunuyor.
Dikey mimariye alternatif olan ve son günlerde sıkça dile getirilen yatay mimari, bu dezavantajları avantaja dönüştürebiliyor. Pandeminin de etkisiyle şehir yaşamından uzaklaşmak isteyeler, geniş arazilerin olduğu kırsal diye tanımlanan bölgelere yerleşiyor. Bu bölgelerde şehrin stresinden uzak, doğa ile temas halinde yaşamayı tercih eden kişiler; villa, müstakil ev gibi yatay mimariye sahip yapılara yöneliyor.
Özellikle Silivri-Selimpaşa bölgesinde müşterilerinin ihtiyaçlarına göre mimari çözümler sunan Home Yapı’nın Kurucu Ortağı Mimar Hasan Aksel Yağcıoğlu, yatay mimarinin son dönemde trend haline geldiğini belirterek, avantajlarını 5 maddede sıraladı:
Depremde Hasar Riski Daha Az
Deprem kuşağında yer alan bir ülke olarak, özellikle uygulamamız gereken mimari yatay mimaridir. Yüksek katlı yapıların, yatay mimariye sahip yapılara oranla depremden daha fazla etkilenmesi söz konusu. Maalesef çok katlı binalarda deprem anında daha fazla tehlike altındayız. Deprem sonrası meydana gelen yıkılma durumlarında da çok katlı binaların enkazlarındaki kurtarma çalışmaları çok zorlu olmaktadır.
Şehrin Siluetine Uyum Sağlayan Yapılar
Dünyada özellikle büyük şehirlerin hepsinin kendine özgü siluetleri vardır. Bu siluetlerin Eyfel Kulesi, London Eye ya da bizdeki camiler, saraylar, köprüler gibi ana sembollerinin yanında, silueti tamamlayan şehir mimarisi olmak zorundadır. Yatay mimari ile inşa edilen yapılar, şehirde bulunan binalar arasındaki kat farkını ortadan kaldırarak şehrin siluetini korumasına katkı sağlar. Eğer devasa boyutta ve plansız bir dikey mimari yapılanması söz konusu olursa şehrin siluetindeki ahenk ortadan kalkar. Kadim bir siluete sahip sayılı şehirlerden olan İstanbul’da gerekli mercilerin bu konuya hassasiyetle yaklaşması gerekiyor.
Yeşil ve Ferah Bir Yaşam Alanı
Pandeminin etkisi ile son dönemde bahçesi olan ve doğayla teması mümkün kılan yapılara ilgi büyük. İnsanlar, özellikle tam kapanma dönemlerinde apartmanlarda yaşamanın dezavantajlarının farkına vardı. Yatay mimarili yapılar, genelde bahçe gibi yeşil alanlara sahip olduklarından dolayı, ferah bir yaşam alanı imkanı sunuyor. Bu durum da özellikle çocuklu aileler için büyük avantajlar sağlıyor. Yatay mimaride kişi başına düşen yeşil alan miktarı artar. Ayrıca dikey mimarinin hakim olduğu şehirlerde, binaların birbirine çok yakın ve yüksek olması şehrin hava ve nefes almasını da önlüyor. Dikey mimari, özellikle yaz döneminde, şehirde hafif bir esinti oluşmasına bile izin vermiyor.
Komşuluk İlişkilerinin Artmasını Sağlar
Yatay mimarinin yaygın olduğu bölgelerde, genelde villalar ve müstakil evler gibi geniş ve alçak yapılı konutlar yer alır. Özellikle Home Yapı olarak hakim olduğumuz Silivri bölgesinde yapılanmalar bu şekildedir. Bu mimari tipi, komşuluk ilişkileri ve sosyalleşme açısından da tarih boyunca yatay mimariyi tercih etmiş bir toplum olan ülkemiz için avantaj sağlıyor. Mahalle kültüründen vazgeçemediğimiz için komşuluk ilişkilerimizin güçlü olması, bizim gibi toplumlarda oldukça önemlidir.
Ruh ve Beden Sağlığına İyi Gelir
Psikolojik olarak da avantajları vardır. Yatay mimari vahşi durmaz, daha sakin hissettirir. Yüksek katlı yapıların insanı küçülmüş ve güçsüz hissettiren olumsuz etkileri vardır. Dar ve yüksek yapılı konutlar yerine, geniş ve alçak yapılı konutlarda yaşamanın özellikle klostrofobisi olanları ve genel insan psikolojisini rahatlatan olumlu etkileri vardır. Ayrıca yatay mimari görsel ve psikolojik acıdan uzun gökdelenler gibi gözümüzü de yormaz. Yine kişinin kendi zevklerine göre oluşturabileceği; kendisine ait yeşil alan, spor aktivite alanları, havuz, kış bahçesi, dinlenme yerleri gibi şahsa özel mekanlar, hem beden hem de ruh sağlığına iyi gelmektedir.
