Bir dönem yüzde 100’lere varan karların yaşandığı inşaat sektöründe karlar giderek eriyor. Özellikle son 2 yılda giderek artan arsa maliyetleri, sayısı artan konut projelerinin yanı sıra artan döviz kuru, demir çimento gibi diğer maliyetler nedeniyle karların artık yüzde 8-10 seviyesine geldiği belirtiliyor. Sektör firmaları, gelecekte özellikle özkaynağı güçlü olan firmaların ayakta kalacağına işaret ederken, diğer firmalar arasında konsolidasyonların gündeme geleceğine dikkat çekiyorlar.
100 liraya imal edip 200 liraya satma anlayışı bitti
Çok karlı gözüken bir sektör olan konut sektörünün 2004’ten itibaren süreklilik kazanmasıyla karlarda düşüşler yaşanmaya başladığını belirten Teknik Yapı Yönetim Kurulu BaşkanıNazmi Durbakayım, “Büyük firmalar artık bugünden yarına değişen fiyatlar yerine, baştan planlanan sürekli bir satışı sağlayan fiyatlarla fiyatlandırma yapılıyor. Bunun yanında faiz, döviz ve siyasi değişkenlerde oluşan fiyat artışı da firmaların karından feragat ederek belli seviyede tutmaya çalıştı. Bu da büyük projelerde karlılık oranlarını yüzde 8-10 mertebelerine çekti. Bu karlılığı yakaladığınız taktirde o projeye fizibil deniliyor” dedi. Artık 100 liraya imal edip 200 liraya satalım anlayışının bittiğini aktaran Durbakayım, “Sanayi sektöründe olduğu gibi gayrimenkulü de artık bir maliyet ve makul bir kar olduğu bir sanayi gibi düşüneceğiz” yorumunu yaptı. Durbakayım, yüzde 10’lar seviyesindeki karın bile, karların yüzde 5’ler seviyesinde olduğu sanayiye göre sektörü çekici yaptığını aktararak, “Keşke sektörde karlar bu seviyede kalsa” diye konuştu. İnşaatın metrekare maliyetlerinde demiri, betonu koyduklarında geçen yılın fiyatlarına nazaran yüzde 35 gibi bir maliyet artışı yaşandığını aktaran Durbakayım, “Projesine güvenen yapımcı firmalar bu artışları aynen yansıttı. Tek tek bakıldığında yüzde 40’a kadar zam gören projeler var. En az yapanlar ise 20 ile 25 arasında zam yapmak zorunda kaldılar” dedi.
Büyük konut projelerinin yerini küçükleri alacak
Sektörde 2 yıl öncesine kadar yüde 15-20 gibi olan bir kar marjının maliyetlerdeki fiyat artışıyla birlikte iyice azaldığını kaydeden Yeşil GYO Genel Müdürü Işık Gökkaya ise, ayrıca yeni projelerde KDV oranın yüzde 18 olmasının da yeni projelerin satış hızını yavaşlattığını dile getirdi. Karlılıkların geldiği noktayı riskli bir aşama olarak değerlendiren Gökkaya, bu nedenle orta ve uzun vadede bir çözüm bulunması gerektiğini söyledi. Bundan dolayı maliyetler geri çekme imkanları olmadığı için satış fiyatlarını artıracaklarını belirten Gökkaya, “Bunu daha fazla sübvanse edemezlerdi. Yeni konut endeksinde konut fiyatlarında enfl asyona paralel fiyat artışı başladı” değerlendirmesi yaptı. Tüketici yasasıyla birlikte sat yap döneminin sona ermesiyle birlikte özsermayesi güçlü olmayan firmalar arasında konsolidasyonlar olmasını beklediklerini ifade eden Gökkaya, ayrıca büyük ebatlı projelerin yerini daha az konutlu küçük projelerin alacağını öngördü. Gökkaya, kentsel dönüşümle birlikte mahalle müteahhitliği kavramına da yeniden bir dönüş olacağını söyledi.
Kent merkezlerinde karlar daha düşük
Aşçıoğlu İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Aşçıoğlu ise sektörde spesifik projeler dışında çok büyük karlar olmadığını söyledi. Özellikle kentsel dönüşüm süreciyle birlikte artan yeni bina stoğunun rekabeti artırarak karları düşürdüğünü anlatan Aşçıoğlu, “Sektörde karlar yüzde 10 ile 15 arasında. Bu da artık normal bir seviye oldu” diye konuştu. Artan arsa maliyetleri nedeniyle kent merkezlerindeki projelerde karların şehir dışındaki projelere göre düştüğünü aktaran Aşçıoğlu, “Buna karşın kent dışındaki projelerde risk daha yüksek” dedi. Aşçıoğlu, kent merkezinde kentsel dönüşümün içinde yeşil alanı, sosyal donatıları olan projeler şeklinde ilerleyebilmesi için belediyelerin tek tek binaların dönüşümü yerine 10 dönüm üstü şartı getirmesi gerektiğini savundu. Aşçıoğlu, sektör dışından inşaata giren yeni giren şirketlerin ise umdukları karı alamamaları nedeniyle sektörden çıkacağını ifade etti.
Sektörle ilgili açıklama yapan Bay İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi Erol Özmandracı, inşaat maliyetleri ile karlar arasındaki makasın daraldığına vurgu yaptı. Erol Özmandracı, bu nedenle özsermayesi güçlü olan firmaların bu süre içinde ayakta kalabileceğini, ancak özsermayesi zayıf olupta satarak ayakta kalmaya çalışan firmaların 1-2 yıl içinde sorun yaşayabileceğini ifade etti
200 Bin olan müteahhit sayısı yarıya indirilmeli
Sektörde 200 bin müteahhidin olduğunu anlatan Nazmi Durbakayım, Avrupa’daki tüm sayının ise 20 bin olduğunu belirterek bu sayının yarıya kadar inmesi gerektiğini kaydetti. Otomotiv sektörünün kendini disipline ederek içinde var olan haksız rekabeti engellediğini dile getiren Durbakayım, inşaat sektöründe de artık merdiven altı üretimin durması ve bütün alışverişlerin kayıt altında olması gerektiğine işaret ederek, böylece sektörde kayıtlı firmalar üzerinde olan yüzde 25’lik vergi yükünün bütün imalatçılar üzerinde kalmasının sağlanacağını belirtti. Nazmi Durbakayım, beklentilerinin inşaatta değişkenliklerin ortadan kaldırılması olduğunu söyleyerek, “Bireysel konut kredileri ve faizlerinin artık inişli çıkışlı bir yol izlememesi gerekir” dedi.
(Dünya)
