Geleneksel iş modelleri, dijital çağın ve yeni nesil çalışanların dinamikleri karşısında dönüşüyor. Özellikle Z kuşağı, çalışma hayatına özgün bir bakış açısı getirerek işverenlerin alışılmış yöntemlerini sorgulamasına neden oluyor. Teknolojiyi ustalıkla kullanan, bağımsızlığına düşkün ve anlam arayışı içinde olan bu nesil, iş dünyasında kalıpların dışına çıkmayı zorunlu kılıyor. Peki, Z kuşağıyla çalışmak gerçekten zor mu? Yoksa bu nesil, doğru yaklaşımlar uygulandığında iş dünyasına eşsiz fırsatlar mı sunuyor? Allservice Yönetim Kurulu Başkanı ve İK Yöneticisi Ebru Akyüz, işverenlerin bu sorulara gerçekçi yanıtlar bulmasının hem bugün hem de geleceğin iş dünyası için hayati önem taşıdığına dikkat çekiyor.
Son yıllarda iş dünyasına adım atan Z Kuşağı, işverenler tarafından sık sık eleştiriliyor. Yeni mezunlar, işe alınmalarından kısa bir süre sonra işten çıkarılabiliyor. Peki, bu durumun ardında hangi nedenler yatıyor? Z Kuşağı (1997 ile 2010’lu yıllar arasında doğanlar), iş dünyasında önemli bir yer edinmeye başlarken, işverenler bu nesli işe almada giderek daha tereddütlü hale geliyor. Intelligent isimli eğitim ve kariyer danışmanlığı platformunun yaptığı bir anketten Euronews’in aktardığına göre; işverenlerin altıda biri Z Kuşağı çalışanlarını işe almakta isteksiz.
İŞVERENLERİN ŞİKAYETLERİ NELER?
Yaklaşık bin işe alım yöneticisinin katıldığı ankette, Z Kuşağı çalışanlarının iş dünyasına uyum sağlamakta zorlandığı ortaya çıktı. Ankete katılanların çoğu, bu çalışanların çalışma etiğinden yoksun, iletişimde zayıf ve geri bildirime açık olmadığını belirtti. Ayrıca, birçok işveren, genç çalışanların iş dünyasının taleplerine hazırlıksız olduğunu ifade etti. Kaliforniya Üniversitesi Haas İşletme Okulu’ndan Holly Schroth, Z Kuşağı’nın üniversite başvurularını güçlendirmek için genellikle iş deneyiminden çok ders dışı faaliyetlere odaklandığını belirtti. Bu durumun, gençlerin işyerine dair “gerçekçi olmayan beklentilere” sahip olmasına yol açtığını söyledi.
İŞTEN ÇIKARMA SEBEPLERİ NELER?
Anket sonuçlarına göre, şirketlerin yüzde 60’ı bu yıl işe aldıkları yeni mezunları işten çıkardıklarını bildirdi. İşverenler, bunun ana nedenlerini motivasyon eksikliği, profesyonellikten uzak davranışlar ve zayıf iletişim becerileri olarak sıraladı. Ayrıca, bazı Z Kuşağı çalışanlarının iş yükünü yönetmekte zorlandıkları, işe geç kaldıkları ve giyim ya da konuşma tarzlarının uygun olmadığını dile getirdiler.
Bir başka araştırma, genç çalışanların iş arama süreçlerinde ebeveynlerine aşırı bağımlı olduklarını gösterdi. ResumeTemplates’in yaptığı bir ankete göre, gençlerin yüzde 70’i iş başvurularında ebeveynlerinden yardım alırken, %25’i iş görüşmelerine ebeveynleriyle birlikte gittiğini ifade etti. Bu durum, bağımsızlık eksikliği olarak değerlendirilerek eleştiriliyor.
İŞVEREN HANGİ ÖZELLİKLERİ ARIYOR?
İşe alım uzmanları, yeni mezunların başarılı olabilmeleri için inisiyatif almaları, pozitif bir tutum sergilemeleri ve iş dünyasına dair daha fazla deneyim kazanmaları gerektiğini belirtiyor. Stajlar veya part-time işler, genç çalışanların pratik ve sosyal becerilerini geliştirmek için önemli bir fırsat olarak görülüyor.
Z kuşağı iş hayatında yeni dinamikler oluştururken, birçok işveren bu kuşakla çalışmakta zorluk yaşıyor. İşe alımlarda olumlu sonuç alınsa da, performans düşüklüğü veya uyumsuzluk gerekçesiyle kısa sürede ayrılıklarla karşılaşılabiliyor. Ancak, Allservice Yönetim Kurulu Başkanı ve İK Yöneticisi Ebru Akyüz, bu durumun bir çözüm olmadığını, aksine işverenlerin yeni neslin beklentilerine uyum sağlaması gerektiğini vurguladı.
“Z KUŞAĞI ELEŞTİRİLMEYİ DEĞİL, ANLAŞILMAYI BEKLİYOR”
Ebru Akyüz, Z kuşağının teknolojiyle iç içe büyüyen bir nesil olduğunu belirterek, bu kuşağın hem güçlü hem de zayıf yönlerine dikkat çekti. “Z kuşağı daha özgürlükçü ve içe dönük bireylerden oluşuyor. Teknolojiyi ve yenilikleri hızlı bir şekilde benimsemeleri büyük bir avantaj. Ancak, iletişim yetenekleri görece düşük ve eleştiriye açık değiller. Bu nedenle, işverenlerin eleştirel değil, yapıcı bir yaklaşımla bu kuşağı yönetmesi gerekiyor” dedi.
“HİBRİT ÇALIŞMA MODELLERİ Z KUŞAĞI İÇİN OLMAZSA OLMAZ”
Akyüz, Z kuşağının geleneksel çalışma düzenlerine uyum sağlamakta zorlandığını vurguladı: “Z kuşağını sabah 9 akşam 6 çalıştırmak pek mümkün değil. Çünkü sıkılgan bir yapıları var ve ilk iş deneyimlerini pandemi döneminde yaşadıkları için hibrit çalışma koşullarına daha yatkınlar. Emir-komuta zincirleri ya da hiyerarşik düzen onlar için anlam ifade etmiyor. Üstlerinin tecrübelerinden ziyade kendilerine ne katabilecekleriyle ilgileniyorlar.”
“İŞVERENLERİN BEKLENTİLERİNİ DEĞİŞTİRMESİ ŞART”
Allservice Yönetim Kurulu Başkanı, Z kuşağının iş yerinde sadece maddi kazanç beklemediğini, kendilerine anlam katacak deneyimlerin de önemli olduğunu söyledi. Akyüz, şunları ekledi:“X kuşağı, sorgulamadan üstüne saygı duyan bir yapıdaydı. Y kuşağı sorguladı ama çoğunlukla sessiz kaldı. Z kuşağı ise ne itaat eder ne de susar. Bu nedenle, işverenlerin performans değerlendirme kriterlerini ve beklentilerini yeniden şekillendirmesi gerekiyor.”
“UYUM SAĞLAMAYAN ŞİRKETLER GELECEKTE ZORLANACAK”
Ebru Akyüz, Z kuşağı ile çalışmanın bir zorluk değil, fırsat olduğunu belirterek sözlerini şöyle tamamladı: “İş dünyası değişiyor. Verimlilik ve performans anlayışında yeni kriterlere ihtiyaç var. İşverenler, Z kuşağının gerçeklerini ve beklentilerini anlamalı, çalışma modellerini bu doğrultuda güncellemeli. Aksi halde, bu dönüşüme ayak uyduramayan şirketlerin ayakta kalması zor olacak.”Allservice olarak genç kuşağın ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak esnek çalışma modelleri ve yenilikçi yönetim anlayışları geliştirdiklerini belirten Akyüz, bu yaklaşımla hem çalışan memnuniyetini artırmayı hem de iş performansını sürdürülebilir kılmayı hedeflediklerini ifade etti.
